توصیه‌های سیاستی مبتنی بر تحلیل جریان مواد در سطح ملی: مطالعه تطبیقی ایران و سه کشور منتخب

نویسندگان

  • جواد مشایخ پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری، دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبائی
  • سید حسین نکومنش‌فرد کارشناس ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تهران
  • مریم بهرامی کهیش‌نژاد کارشناس ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تهران
چکیده مقاله:

توسعه اقتصادی و افزایش نسبی رفاه در جوامع با افزایش برداشت از منابع مواد خام تا بیش از هفت برابر بین سال‌های 1900 تا 2010 همراه بوده و هم‌اکنون سرانه جهانی مصرف مواد خام به بیش از ده تن در سال بالغ شده است. تهدیدات زیست‌محیطی و خطر کمبود منابع در آینده به واسطه ادامه این روند پرشتاب مصرف، پیشران تحقیقات بسیاری در حوزه تحلیل جریان مواد در سطوح ملی و بین‌المللی بوده است. جریان صادرات و واردات مواد، برای ایران دارای اهمیتی راهبردی است چرا که از یک سو، اقتصاد ایران متکی به صادرات مواد خام و از سوی دیگر، نیازمند واردات مواد مهم و حیاتی است خصوصاً امروزه که این واردات به دلیل تحریم‌های بین‌المللی با محدودیت مواجه خواهد بود. علی‌رغم اهمیت راهبردی این موضوع، تاکنون بررسی جامعی درخصوص الگوی جریان مواد در سطح ملی و مقایسه آن با سایر کشورها انجام نشده و از این رو، پژوهش حاضر با تبیین برخی شاخص‌های تحلیل جریان مواد در سطح ملی به مقایسه وضعیت ایران با کشورهای هند، ترکیه و برزیل پرداخته است. یافته‌ها ضمن آشکار نمودن وابستگی قابل توجه ایران به واردات مواد در قالب محصولات ساخته‌شده از یک سو و صادرات مواد به صورت خام و فرآوری‌نشده از سوی دیگر، نشان می‌دهد که سرانه مصرف مواد خام در کشور تقریباً 50 درصد بیش از میانگین جهانی بوده و کماکان نیز روندی صعودی دارد. این مهم ضرورت بازنگری در الگوی مصرف مواد و تمهید سیاست‌های لازم برای بهینه کردن این روند را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سنجش توانمندی فناوری در سطح ملی، مورد مطالعه کشور ایران

سنجش توانمندی فناوری در سطح ملی یکی از مراحل کلیدی سیاست گذاری ‌فناوری محسوب می‌شود. این سنجش نیازمند شاخص‌های ‌مرتبط با حوزه فناوری و چارچوب مفهومی مناسب است به‌طوری که جامعیت و دقت این ارزیابی حفظ گردد. در این مقاله سنجش توانمندی فناوری با استفاده از یک چارچوب ابتکاری و شاخص‌های ‌خاص فناوری انجام می‌شود. این سنجش نگرشی جامع و سامانمند (سیستمی) درخصوص وضعیت فناوری در کشور ارایه می‌دهد و زمینه‌...

متن کامل

سنجش توانمندی فناوری در سطح ملی، مورد مطالعه کشور ایران

سنجش توانمندی فناوری در سطح ملی یکی از مراحل کلیدی سیاست گذاری فناوری محسوب می شود. این سنجش نیازمند شاخص های مرتبط با حوزه فناوری و چارچوب مفهومی مناسب است به طوری که جامعیت و دقت این ارزیابی حفظ گردد. در این مقاله سنجش توانمندی فناوری با استفاده از یک چارچوب ابتکاری و شاخص های خاص فناوری انجام می شود. این سنجش نگرشی جامع و سامانمند (سیستمی) درخصوص وضعیت فناوری در کشور ارایه می دهد و زمینه ساز...

متن کامل

مطالعه تطبیقی تجربیات سیاستی کشورهای منتخب آسیایی در زمینه توزیع متوازن جمعیت شهری

این مقاله به مقایسه تجربیات کشورهای منتخب آسیایی در زمینه توزیع متوازن جمعیت می‌پردازد و تلاش خواهد کرد نشان دهد که کدام یک از پارادایم‌های برنامه‌ریزی فضایی ـ جمعیتی در توزیع بهینه‌تر جمعیت نتایج بهتر و مؤثرتری داده است. روش تحقیق، تحلیل اسنادی است و از اسناد معتبر در زمینه برنامه‌ریزی‌های دولتی استفاده‌ شده است. به‌طورکلی چهار نوع پارادایم برنامه‌ریزی با توجه به اقتصاد جمعیت ـ فضا تشخیص داده ...

متن کامل

تحلیل ساختاری-تفسیری سیاست‌گذاری در موضوعات راهبردی سطح ملی (مورد مطالعه: مسائل زیست‌محیطی کشور)

یکی از حوزه‌های نظری نوظهور در رشته مدیریت دولتی، بحث سیاست‌گذاری عمومی راهبردی است که از تلفیق پیشینه نظری دو حوزه «سیاست‌گذاری عمومی» و «مدیریت راهبردی» حاصل شده است. این پژوهش کیفی به دنبال تحلیل ساختاری-تفسیری سیاست‌گذاری در موضوعات راهبردی سطح ملی است. با توجه به گسترده بودن مسائل مورد بحث در سطح ملی، تصمیم‌گیری مبتنی بر مسائل زیست‌محیطی کشور در کانون توجه پژوهش حاضر قرار گرفته است. سؤال ا...

متن کامل

مطالعه تطبیقی وضعیت حکمرانی ورزشی در ایران و کشورهای منتخب

توسعه ورزش از دغدغه‌های اصلی هر کشوری از‌ جمله جمهوری اسلامی ایران است. همچنین یکی از رویکردهای نوین در توسعه، الگوی حکمرانی است. در این تئوری تغییر پارادایم نقش دولت و حکومت‌ها بیان و زمینه را برای مشارکت یکسان و برابر جامعه مدنی، بخش خصوصی و دولت را در فرایند تصمیم‌گیری فراهم می‌آورد. در این راستا بهره‌گیری از تجربیات سایر کشورهای پیشرو در زمینه ورزش با استفاده از روش مطالعات تطبیقی می‌تواند ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 41

صفحات  109- 132

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023